Bí quyết giữ lửa trí nhớ cho người cao tuổi

Khi lớn tuổi, cơ thể bị lão hóa, trí nhớ người già thường bị ảnh hưởng gây nên chứng hay quên, thậm chí là lú lẫn. Vậy để cải thiện vấn đề này ở người già nên làm gì? Cùng đọc và tìm hiểu bài viết dưới đây.

1. Chú trọng hơn vào chế độ ăn uống và dinh dưỡng

Câu ngạn ngữ cổ "chúng ta là những gì ăn vào" là đúng đắn, nhất là khi càng lớn tuổi. Thực phẩm ăn và cả loại không ăn đều đóng một vai trò quan trọng đối với sức khỏe trí nhớ. Theo đó, cách để cải thiện trí nhớ nên xây dựng một chế độ ăn uống bao gồm thực phẩm tươi sống và thực phẩm đã qua chế biến tốt nhất cho não. Đồng thời, cần ăn ít đường và nhiều chất béo lành mạnh như axit béo omega-3 hay dầu cá, dầu ô liu nguyên chất và dầu dừa. Ngoài ra, các nghiên cứu lâm sàng đã thực sự chỉ ra rằng các loại rau lá xanh tươi có thể giúp cung cấp năng lượng cho trí nhớ một cách hiệu quả.

Bên cạnh đó, chế độ ăn Địa Trung Hải từ lâu đã chứng minh được mối liên quan đến việc giúp ngăn ngừa suy giảm nhận thức và cải thiện trí nhớ. Gần đây hơn, chế độ ăn Ketogenic (một chế độ ăn ít carbohydrate và nhiều chất béo lành mạnh) cũng đã được chứng minh là giúp cải thiện trí nhớ và duy trì chức năng não.

Hơn nữa, một số loại thực phẩm đã được xác định là chất đặc biệt giúp tăng cường trí nhớ. Ví dụ, quả óc chó và quả việt quất có những đặc tính quý giá giúp cải thiện chức năng não, trí nhớ và sự tập trung. Thực phẩm giàu Lutein (một loại vitamin có liên quan đến beta-carotene và vitamin A) như cải xoăn và rau bina, bơ và trứng cũng có thể chống lại sự lão hóa nhận thức và mất trí nhớ. Cần tây, bông cải xanh và súp lơ trắng có chứa chất chống oxy hóa giúp bảo vệ sức khỏe não bộ và thực sự có thể kích thích sản xuất tế bào não mới.

Mặt khác, nếu yêu thích món ăn Ấn Độ và Ma-rốc, người dùng sẽ rất vui khi biết rằng cà ri và quế là hai loại gia vị có thể giúp cải thiện trí nhớ cho người già. Lượng caffeine vừa phải dường như cũng có thể đảo ngược tốc độ suy giảm trí nhớ. Tuy nhiên, nếu không thích cà phê, hãy thử trà bạc hà vì cũng đã được chứng minh là có tác dụng cải thiện trí nhớ lâu dài và hiệu quả. Ngoài ra, một loại thực phẩm giúp tăng cường trí nhớ tuyệt vời khác cần kể đến là sôcôla.

2. Xây dựng các bài tập thể chất

Một cơ thể khỏe mạnh luôn là điều kiện cần để có một tâm trí sáng suốt. Vì vậy, nếu muốn trí nhớ luôn hoạt động tốt, cần phải có thói quen vận động mỗi ngày và giữ cho cơ thể luôn cân đối. Có rất nhiều bài tập dành cho người cao tuổi giúp cải thiện trí nhớ và bộ não. Các động tác tập thể dục sẽ làm tăng lượng oxy lên não và có thể kích hoạt các chất hóa học hữu ích cho não. Hơn nữa, tập thể dục cũng giúp làm giảm căng thẳng và có thể thúc đẩy giấc ngủ ngon. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng hoạt động thể dục nhịp điệu và rèn luyện sức đề kháng thực sự có thể tăng cường trí não và trí nhớ ở những người trên 50 tuổi.

Tác dụng lớn nhất của tập thể dục là giúp cải thiện lưu lượng máu đến não, qua đó sẽ giúp tăng cường chức năng nhận thức. Một buổi tập luyện tốt thực sự có thể khuyến khích các tế bào thần kinh nhân lên và củng cố hiệu suất. Một nghiên cứu kéo dài một năm cho thấy rằng những người cao tuổi tham gia tập thể dục thực sự đang phát triển và mở rộng trung tâm trí nhớ của não từ một đến hai phần trăm mỗi năm. Vì vậy, để cải thiện trí nhớ cho người già, các bác sĩ khuyên nên tập thể dục ít nhất ba lần một tuần. Bắt đầu với đi bộ 20 phút và từ từ xây dựng sức chịu đựng. Sau đó mở rộng chương trình tập luyện để đi bộ lâu hơn, kéo căng cơ, các bài tập tăng cường sức mạnh cơ bắp và tập tạ nhẹ.

3. Quan tâm nhiều hơn đến giấc ngủ

Các nhà khoa học quan sát thấy rằng trong khi ngủ, cơ thể sẽ tối ưu hóa và củng cố thông tin mới thu được rồi lưu trữ dưới dạng bộ nhớ. Người lớn cần ngủ 7-9 giờ mỗi đêm để có sức khỏe thể chất và tinh thần tối ưu. Ngủ ngon là một trong những điều đơn giản nhất có thể làm để cải thiện khả năng lưu giữ thông tin và khả năng ghi nhớ.

Trái lại, một đêm thiếu ngủ (chỉ ngủ từ 4 đến 6 tiếng) có thể ảnh hưởng đến khả năng suy nghĩ sáng suốt trong cả ngày hôm sau. Hơn nữa, tình trạng thiếu ngủ và bệnh Alzheimer thậm chí còn được chứng minh là có mối tương quan với nhau. Hai ba đêm liên tiếp không ngủ đủ giấc sẽ khiến bộ não trở thành một bãi thông tin hỗn độn!

4. Dành thời gian ngủ trưa

Những người thích ngủ trưa trước đây thường được xem là lười biếng, thụ động. Tuy nhiên, ngày nay đã có một lý do hoàn hảo ủng hộ việc dành thời gian chút ít vào giữa ngày làm việc, cho phép cơ thể được nghỉ ngơi. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng nếu những người lớn từ 65 tuổi trở lên ngủ trưa một giờ thì vào buổi chiều, điều kiện này sẽ giúp cải thiện hiệu suất trong các bài kiểm tra nhận thức một cách đáng kể.

5. Tham gia các hoạt động trò chơi trí óc

Cũng như cơ bắp sẽ trở nên mạnh mẽ hơn khi sử dụng, các kỹ năng ghi nhớ và nhận thức cũng vậy. Nếu không chủ động tạo cơ hội kích thích và thử thách bộ não của mình với thông tin mới, cuối cùng cơ quan quan trọng này sẽ nhanh chóng bị suy thoái.

Các nghiên cứu về chức năng não bộ đã cho thấy những tế bào thần kinh được kích thích bởi các sự kiện và thông tin. Bằng cách cung cấp cho não bộ những kích thích đúng mức thích hợp, người lớn tuổi có thể chống lại sự thoái hóa và mất trí nhớ theo thời gian. Do đó, các trò chơi kích thích trí não, đòi hỏi tính toán và suy nghĩ cho người cao tuổi sẽ giúp thúc đẩy sức khỏe nhận thức và tăng cường trí nhớ như chơi bài, chơi cờ, giải ô chữ, chơi Sudoku hay đọc báo có một góc chứa đầy những câu đố hóc búa.

6. Thường xuyên đọc

Đọc sách là một trong những cách dễ nhất để kích thích não bộ. Hoạt động này rất thú vị, vừa là cách học, cung cấp nhiều thông tin, phân tích, tổng hợp, vừa là cách giải trí và là niềm đam mê.

Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng đọc sách có thể giúp gia tăng tuổi thọ. Và ngày nay, việc đọc tài liệu chỉ đơn giản là một cú nhấp chuột khi tất cả các tạp chí, báo và sách đều có thể truy cập được qua thiết bị kỹ thuật số hoặc máy tính bảng, điện thoại thông minh cầm vừa trong lòng bàn tay. Trong khi đó, còn không ít người vẫn duy trì thói quen cầm một cuốn sách và tờ báo trên tay. Tuy nhiên, bất kể cách đọc như thế nào, quan trọng là hãy duy trì như một thói quen hàng ngày; đồng thời cũng nên chia sẻ những gì đã đọc được với gia đình và bạn bè mỗi ngày để giúp củng cố bộ nhớ tốt hơn.

7. Học tập một kỹ năng mới

Học chơi một loại nhạc cụ, tham gia một lớp học nghệ thuật như học cách vẽ tranh trên vải canvas hay sơn màu nước, học về nhiếp ảnh kỹ thuật số hoặc một số lĩnh vực khác muốn quan tâm... là những điều kiện kích thích nhận thức rất quan trọng cho một bộ não khỏe mạnh, tích cực và cải thiện trí nhớ.

8. Thử tham gia các lớp khiêu vũ

Tác động của khiêu vũ đối với sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần, nhận thức ở người lớn tuổi là rất đáng kể. Đó là niềm vui, là điều kiện tập thể dục toàn thân, đòi hỏi sự phối hợp giữa tay và cơ thể, cũng như trí nhớ thông qua việc ghi nhớ các bước di chuyển và còn mang tính xã hội, tập thể, giao lưu. Mặt khác, khiêu vũ cũng có thể là một loại thuốc chống trầm cảm và giải độc tuyệt vời cho những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống khi vừa nghe nhạc, vừa có thể giải phóng năng lượng tiêu cực nội tại.

Vì vậy, người lớn tuổi có thể thực hiện các động tác khiêu vũ cùng người bạn đời của mình trong sự riêng tư tại nhà riêng hoặc tham gia với những người khác tại lớp học, các nơi công cộng như công viên. Dù với hình thức nào, các động tác khiêu vũ đều rất tốt cho sức khỏe thể chất, tinh thần và cảm xúc của mọi người.

Thư giãn và quản lý căng thẳng

Học cách thư giãn bằng cách giảm căng thẳng và thiền định là những cách đã được chứng minh lâm sàng để cải thiện trí nhớ cho người già. Khi càng bình tĩnh, mọi người đều có thể suy nghĩ rõ ràng hơn, lưu giữ thông tin tốt hơn và ghi nhớ nhiều hơn. Ngược lại, khi bị căng thẳng và kích động, bản thân sẽ có xu hướng đãng trí hơn và dễ mắc sai lầm.

Chính vì bình tĩnh sẽ giúp tinh thần minh mẫn, cần tạo thói quen dàng ra chỉ 25 phút mỗi ngày với các bài tập chánh niệm, thiền hoặc yoga nhẹ nhàng để đem lại những tác động tích cực đến tâm trạng và tăng cường chức năng của não. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền định hàng ngày sẽ có tác dụng củng cố các chức năng phức tạp tại vỏ não, nơi chịu trách nhiệm đưa ra quyết định, sự chú ý và trí nhớ.

Bên cạnh đó, nghe nhạc cũng là một chiến lược hiệu quả để giảm căng thẳng và đẩy lùi chứng mất trí nhớ sớm ở người lớn tuổi. Theo đó, để tránh người cao tuổi suy giảm trí nhớ, việc ngửi hương hoa hồng hay các loại xông tinh dầu sẽ nhanh chóng làm dịu thần kinh và thư giãn là một cách rất đơn giản có thể thực hiện tại nhà.

Tóm lại, một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu dinh dưỡng, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, kiểm soát căng thẳng và giữ cho não luôn được kích thích là những cách cải thiện trí nhớ cho người già một cách hiệu quả. Hơn nữa, các cách để cải thiện trí nhớ này còn có thể giúp ngăn ngừa chứng sa sút trí tuệ, bệnh Alzheimer và các bệnh lý về nhận thức khác. Vì vậy, để phòng tránh người cao tuổi suy giảm trí nhớ, hãy thực hiện các cách đơn giản đã nêu ở đây để giữ cho bộ não luôn được kích hoạt, tăng cường trí nhớ nhiều hơn và cũng để giúp cảm nhận tuổi già đến nhẹ nhàng hơn.